Šta je menstrualni bol i šta pomaže kod menstrualnog bola?
Ženski hormonski sistem čini određeni dio polnih hormona, a promjene u njihovim nivoima u krvi dovode do transformacija u tkivima ženskog reproduktivnog sistema. U slučajevima kada ne dođe do trudnoće, ta tkiva se povremeno ljušte i izlučuju iz tijela. Kada ovaj mehanizam iz različitih razloga zakaže, mogu se javiti određene bolesti. Jedan od tih problema je bolna menstruacija.
Šta je bolna menstruacija?
Menstrualno krvarenje, koje je dio ženskog fiziološkog procesa menstrualnog ciklusa, nastaje smanjenjem hormona progesterona, što dovodi do slabljenja njegovog učinka na reproduktivni sistem, pa se tkiva unutrašnjeg zida maternice ljušte i izbacuju iz tijela. Kod nekih žena ovaj proces može biti praćen grčevitim bolovima u donjem dijelu stomaka, nekoliko dana prije menstruacije ili tokom samog krvarenja. Ova pojava se naziva bolna menstruacija ili dismenoreja.
Dismenoreja se javlja u ponavljajućim ciklusima i značajno narušava kvalitetu života pacijentica. Bol može početi nekoliko dana prije menstruacije i trajati tokom cijelog perioda krvarenja. Osim boli, dismenoreja može izazvati i anksioznost, smanjenu radnu i socijalnu produktivnost. Uz bol u stomaku, mogu se javiti i mučnina, povraćanje, proljev, slabost i glavobolja.
Zašto nastaje menstrualni bol (bolna menstruacija)?
Tokom menstruacije, tkiva koja oblažu unutrašnjost maternice počinju da se ljušte usljed gubitka efekta progesterona i izlučuju se zajedno s krvlju. Da bi se olakšalo izbacivanje tkiva i krvi, mišićno tkivo maternice se kontrahuje. U nekim slučajevima, uz prisustvo određenih ginekoloških oboljenja, ove kontrakcije mogu izazvati veoma jake bolove. Takođe, i prije samog menstrualnog krvarenja, gubitak progesterona može uzrokovati bol, nezavisno od kontrakcija maternice.
Bolna menstruacija može se javiti u sklopu sljedećih stanja:
- Endometrioza: prisustvo tkiva sličnog onom koje se ljušti iz unutrašnjosti maternice u drugim dijelovima reproduktivnog sistema ili u trbušnoj šupljini. Bolovi počinju prije menstruacije i nastavljaju se tokom krvarenja.
- Miom: dobroćudni tumori materičnog mišićnog tkiva mogu uzrokovati bolnu menstruaciju.
- Adenomioza: kada se tkivo unutrašnjeg zida maternice širi u mišićno tkivo maternice, može izazvati jake menstrualne bolove.
- Pelvična upalna bolest: infekcije koje zahvataju unutrašnje organe ženskog reproduktivnog sistema mogu dovesti do bolnih menstruacija.
- Suženje grlića maternice: urođeno ili stečeno suženje može izazvati zadržavanje tkiva i krvi tokom menstruacije, što izaziva bol.
Šta pomaže kod menstrualnog bola?
Budući da dismenoreja značajno narušava kvalitet života, potrebno je identificirati i liječiti osnovne uzroke, a sam bol se ublažava promjenama životnog stila i lijekovima. Metode koje se mogu primijeniti uključuju:
- Korištenje analgetika i antiinflamatornih lijekova poput paracetamola i ibuprofena. Kod neredovnih ciklusa mogu se koristiti oralni kontraceptivi za regulaciju. Kod bolesti poput mioma i endometrioze može biti potrebna hirurška intervencija.
- Odmor, uravnotežena ishrana i dovoljan unos tečnosti.
- Primjena toplote na donji dio stomaka.
- Izbjegavanje hrane i pića s kofeinom, kao i izbjegavanje alkohola i cigareta.
- Masaža donjeg dijela stomaka i leđa može ublažiti bol.
